Kedilerde Amiloidoz - Erhan Gülçiçek


Amiloidoz; Amiloid adı verilen anormal bir proteinin, farklı organlarda birikmesi ve biriktiği organda çeşitli fonksiyon bozukluklarına neden olduğu kompleks hastalığa verilen isimdir.Bu madde aslında protein olmasına rağmen İyot içeren çözeltilerle boyandığı zaman nişasta gibi mor renk aldığı için bu ismi almıştır(Amiloid=nişastaya benzyen,nişasta gibi anlamına gelmektedir.)

            Bu proteinin organlarda neden biriktiği kesin olarak bilinmemektedir fakat özellikle vücudunda kronik bir yangı bulunan kedilerde daha sık görülür bunun nedeni amiloid maddesinin bu yangısal olaylar sırasında sentezlenen anormal ve bozuk antikorlardan kaynaklanmasıdır. Bu hastalıktan en fazla etkilenen organlar; karaciğer,böbrek,böbrek üstü bezleri,pankreas,dalak,bağırsaklardır. Bazı kedilerde genetik olarak ırk yatkınlığı bildirilmiştir

Kedilerde amiloidozdan en çok etkilenen ırklar:

·      Habeş

·      Siyam

·      Birman

·      British

Irkları kedilerdir.Özellikle habeş ırkı dişi kediler bu hastalık açısından risk altındadırlar.

Amiloidozda görülen semptomlar etkilenen organa göre değişiklik göstermektedir.Etkilenen organlar hacimsel olarak büyür ve frajil(hassas) hale gelirler, ayrıca bu proteinin birikmesi sonucu fonksiyonel dokularında kayıplar meydana gelir ve karaciğer, böbrek yetmezliği gibi yaşamı tehdit eden rahatsızlıkar oluşur.

Hastalarda amiloidoza bağlı böbrek yetmezliği oluştuğunda en çok görülen semptomlar:

·      İştahsızlık

·      Kilo kaybı

·      Kusma

·      Halsizlik

·      Sık su içme(polidipsi)

·      Sık idrara çıkma(poliüri)

·      Ağız bölgesinde ülserlerdir.

Karaciğerde amiloid birikimi olduğunda karaciğerin frajil dokusundan dolayı karaciğer yırtıkları ve karın içi kanama gibi semptomlar oluşabilmektedir

Kedilerde amiloidozun teşhisinde: oluşan klinik bulgular,genetik yatkınlık,röntgen ve ultrason muayenelerinde etkilenen organlardaki büyüme hastalıktan şüphe ettirir ancak kesin teşhis için özellikle hastalığa yatkın ırklarda etkilenen organlardan alınan biyopsi materyalinin mikroskobik olarak incelenmesi gerekmektedir.Kedilerde hastalığın ortalama tanı konulma yaşı 7 dir.

Hastaların iştah ve hareketliliği her gün,vücut ağırlığı ise haftalık olarak takip edilmelidir.Stabil durumdaki hastalarda oluşabilecek bir böbrek yetmezliğinin erken teşhis edilebilmesi açısından 2-6 aylık aralıklarla serum albumin,kreatinin ve kan üre azotu(BUN),idrar protein/kreatinin oranı değerlerinin ölçümü gerekmektedir.